Πολλοί θα πείτε ότι το Depart είναι ένα καλλιτεχνικό site και δεν είναι ο ρόλος του να καταπιάνεται με ζητήματα όπως αυτό. Η αλήθεια όμως είναι αρκετά διαφορετική, γιατί πέραν του ότι θεωρώ πως η τέχνη έχει πάντα στρατευμένο χαρακτήρα – είτε το πράττει σκοπίμως ο δημιουργός της είτε όχι – το δεύτερο lockdown θα οδηγήσει στην εξαθλίωση όποιον καλλιτέχνη δεν αποτελείωσε ο προκάτοχος του.
Η τελευταία μου φράση δεν είναι ακριβώς αληθής, αφού δε θα επηρεάσει το σύνολο του καλλιτεχνικού κλάδου, αλλά τα μέλη που έχουν αξιοπρέπεια, ταλέντο και αισθητική. Πιστεύει κανείς ότι το «καλό παιδί» της showbiz – εφόσον δεν είσαι κανάς ξένος– με το ένα προφίλ θα δει τα ευρώ στον τραπεζικό του λογαριασμό να μειώνονται; Ή μήπως ο χαζοχαρούμενος ανακριτής ετοιμότητας που μας καλούσε να μείνουμε Ευρώπη, θα ζητήσει δανεικά από τον εθνικιστικό μας κλόουν με τις φαβορίτες για πληρώσει το νοίκι του; Δε θα συμβεί κανένα από τα παραπάνω, αυτοί δε θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα. Και αν αντιμετωπίσουν, με μία τροπολογία θα δουν τα λούμπεν κέντρα που υπηρετούν να λειτουργούν, γιατί ως γνωστόν, στα μπουζούκια δεν κολλάει, στα θέατρα κολυμπάει.
Ίσως να ακούγομαι υπερβολικός, ωστόσο έχω παραδείγματα που ενδεχομένως αποδεικνύουν τον παραπάνω ισχυρισμό και από υπόθεση τον καθιστούν κανόνα. Στην πλατεία Θέρμης, στη Θεσσαλονίκη, η Μαίρη Στεφάνου καλείται να πληρώσει 500 ευρώ από πρόστιμα που της καταλογίστηκαν επειδή έπαιζε μουσική στον δρόμο. Ενώ η μουσικός είχε μαζί όλα τα απαραίτητα έγγραφα, δεν έγιναν δεκτά από την αστυνομία διότι δεν υπάρχει αντίστοιχη καταχώρηση στην εφορία (Fun fact, παλαιότερα είχε κατηγορηθεί και για επαιτεία, ενδεικτικό του πως αντιλαμβάνεται ο κρατικός μηχανισμός την ερασιτεχνική καλλιτεχνική δημιουργία). Φυσικά όταν διάσημη αοιδός περιφερόταν σαν σακί με πατάτες πλανόδιου μανάβη σε μια καρότσα, ήταν απλά Σάββατο. Φαίνεται λοιπόν ο ιός να είναι πιο δίκαιος από τα μέτρα αφού εκείνος προσβάλλει τους ανθρώπους ανεξαρτήτου φήμης και status, ενώ οι συνέπειες του δε φαίνεται να έχουν το ίδιο αίσθημα δικαιοσύνης.
`Aλλωστε ο διοργανωτής συναυλιών μπορεί να μείνει και δύο χρόνια άνεργος, ενώ τους ηχολήπτες και τους φωτιστές τους έχουμε αφοδευμένους προ πολλού. Φυσικά για τους ιδιοκτήτες πιστών κάτι θα κάνουμε και αν όχι με κονδύλι, έχουμε βάλει πλάτη νωρίτερα αφήνοντας δραστηριότητες σκιώδους νομιμότητας στο απυρόβλητο. Θα κάνουμε και διαφημιστικά – επί πληρωμή – με τύπους που καρπώνονται παράλογα ποσά από το δημόσιο, ενώ τους καλλιτέχνες που «έτρεξαν» το Unity για τους πρόσφυγες του κολαστηρίου της Μόριας, δε θα τους δώσουμε ούτε σποτάκι – και όχι, δεν εννοώ για τα μπάνια τους.
Όμως το συγκρότημα που υπηρετεί την τέχνη με θυσίες απτές, πληρώνοντας από την τσέπη του τους δίσκους του, ας είναι αυτό που θα του ξεχαρβαλώσουμε ό, τι του έχει απομείνει. Ας πούμε στον ηθοποιό που αλλάζει πρίζες το πρωί, δουλεύει σε escape room το απόγευμα, διανέμει σουβλάκια το βράδυ - και όλα αυτά για να παίξει σε μία παράσταση τον μήνα – να πάει από ‘κει που ήρθε. Το κωμικό της υπόθεσης όμως έγκειται αλλού: υπάρχουν εκεί έξω τύποι που σου λένε ότι φταίνε οι καλλιτέχνες γιατί δέχονται να δουλεύουν ανασφάλιστοι. Αυτοί οι κάτοχοι ρεκόρ αρνητικού δείκτη Iq έχουν στο λιγοστό μυαλό τους ότι κάποιος πρότεινε στους καλλιτέχνες να δουλέψουν με ένσημα και ταυτόχρονα να τους φτάνουν τα χρήματα για μία αξιοπρεπή ζωή και αυτοί αρνήθηκαν. Υπάρχουν και αυτοί, που η αναγωγή τους σε γνωστό οικοδομικό υλικό προσβάλλει το τελευταίο, οι οποίοι θεωρούν ότι το να παράγεις τέχνη δεν είναι δουλειά, αλλά ένδειξη οκνηρίας.
Πάμε και στα του σιναφιού μας, των γραφιάδων δηλαδή, που έχουμε κάνει την ουδετερότητα σημαία μας αλλά τρέχουμε όλοι να δοξάσουμε τους SOAD που πήραν θέση για τον πόλεμο. Με συγχωρείτε αλλά εγώ φωνάζω απών από αυτήν την τάση, τόσο ως συντάκτης αλλά και ως άνθρωπος. Σαφώς κάποιοι θα έχουν καταθέσει γραπτά τις σκέψεις τους επί του θέματος, οπότε εξαιρούνται, οι υπόλοιποι όμως εύχομαι να έρθει η μέρα που θα πρέπει να λογοδοτήσουν στους αναγνώστες τους/μας. Και να πεις ότι έχουμε κάποιο συμφέρον, άντε να το καταλάβω, αλλά – και ίσως σας συγκλονίσω τώρα – μην περιμένετε να μπούμε στα κονδύλια της κυβέρνησης. Μας συντάραξε όλους η δολοφονία του Ζακ, αλλά βρίσκουμε χαριτωμένα τα σεξιστικά trap κομμάτια. Καταδικάσαμε τη δολοφονία του Παύλου, αλλά ας μη γράψουμε για αυτό κάτι, μπορεί να μας στερήσει κανένα click. Στην περίπτωση που ισχύουν τα παραπάνω, αδειάστε μου τη γωνιά γιατί οι κοινωνικές μου ιδέες και απόψεις δεν μπαίνουν στο ζύγι και επειδή είμαι ευγενής, θεωρήστε το παρόν κείμενο τρατάρισμα αποχώρησης.
.jpg)
Ευθύνη έχω και ως ακροατής και υπερηφανεύομαι ότι την ανέλαβα, που ενώ ήξερα τι γίνεται στον χώρο δε στήριζα όσο έμπρακτα μπορούσα τον καλλιτεχνικό κόσμο. Η στήριξη δεν άπτεται στην έμπρακτη σημασία που έχει για τον καλλιτέχνη, αλλά και στο επίπεδο ιδεών. Όσοι με γνωρίζετε προσωπικά θα ξέρετε ότι δε νιώθω και πολύ άνετα με τα καθιερωμένα κοινωνικά πρότυπα. Θα έλεγα μάλιστα πως με τα περισσότερα το στομάχι μου θεωρεί παιδική χαρά τις στροφές του παλιού δρόμου Μάνης-Αθήνας. `Aρα θεωρώ μείζονος σημασίας η κοινωνία να γυρίσει την πλάτη σε αποβράσματα που κάνουν καριέρα στο σανίδι σατιρίζοντας μειονότητες, σε τσάμπα μάγκες που επιδεικνύουν τον ανδρισμό στο πόσο καλά οδηγούν πιωμένοι και θεωρούν το «εκεί μας καταντήσαν οι αλήτες» πάνω από την οθόνη του κινητού τους σοβαρή κοινωνική στάση.
Κάποιοι μπορεί να θεωρείτε ότι ξέφυγα από το θέμα, όμως επιτρέψτε να σας προλάβω. Γιατί όπως σε ολόκληρη την κοινωνία, οι άνθρωποι είναι χωρισμένοι σε ταχύτητες, με τις χαμηλές μάλιστα να συγκεντρώνουν τον κύριο όγκο της. Το ίδιο ισχύει και στην καραντίνα. Ο Γιωργάκης που παίζει κιθάρα στους Honeymilk’s Well (συγκρότημα της φαντασίας μου) και έχει στερηθεί τα πάντα για να μάθει και να εξασκεί το όργανο του, ακούει κάποιον σήμερα να του λέει ότι οι θυσίες του ήταν άσκοπες και μάταιες και πως... μεταξύ μας... ε, δε μας πολυνοιάζει και τι θα απογίνει. Ενώ ο συνάδελφος του από το τζακούζι του θα ετοιμάζει τα επόμενα εγκαίνια αρτιστικής χωματερής.
Σαφώς το θέμα είναι απόρροια πολιτικών και πολιτισμικών επιλογών, όταν από μικρή ηλικία η τέχνη στα σχολεία έχει υποδεέστερη θέση από τα θρησκευτικά αφού κάποιος έτσι το αποφάσισε. Όταν ένα παιδί δεν έχει χρόνο να πάει στο ωδείο (όπου ωδείο βάλτε ό,τι άλλο θεωρείτε ανάλογο), γιατί θα το εξαντλήσουμε στη λούπα του σχολείο-φροντιστήριο-ιδιαίτερα, αφού έχουμε αφαιμάξει τους γονείς και δεν μπορούν να του πάρουν ούτε χορδές, τι απαιτήσεις μπορώ να έχω θα μου πείτε.
Συνοψίζοντας βλέπουμε ότι αποτελεί στρατηγική επιλογή η απαξίωση της τέχνης και των ανθρώπων που βιοπορίζονται από αυτήν – με όποιον τρόπο – και η αντικατάστασή τους από μαϊντανούς που προμοτάρουν ψευτομαγκιά του 5ευρου (no offense για τα 5ευρα), πατριωτιλίκι της κακιάς ώρας και οποιασδήποτε έκφανσης σήψης μπορεί να συλλάβει (καλά ίσως και να μην μπορεί πλήρως) ο νους μου. Το γιατί συμβαίνει αυτό εδώ και δεκαετίες και εντείνεται τώρα, θα το αφήσω πάνω σας.
Υ.Γ.1: Το παρόν κείμενο αποτελεί αποκλειστικά προσωπική άποψη και μέσω αυτού εκφράζεται ο γράφων και μόνο.
Υ.Γ.2: Ομοιότητες με πραγματικά πρόσωπα είναι καθαρά συμπωματική αφού τέτοια πράγματα δε συμβαίνουν στη χώρα μας.
Υ.Γ.3: Κλείστε τα σινεμά και τα θέατρα εντελώς, έχουμε το Big Brother, το GNTM και το Bachelor.
Y.Γ.4: Αν δε φαντάζεσαι φωτιές, με κάρβουνα μην παίζεις.
Μετά τιμής,
Γιώργος Ξιφαράς
