Από αρχαιοτάτων χρόνων ο άνθρωπος είχε την τάση να αποδίδει θείες και υπερφυσικές δυνάμεις σε δυσνόητα για αυτόν γεγονότα ή και σε διάφορες συμπαντικές συμπτώσεις. Κατά τη γνώμη του γράφοντα, αν δούμε το πώς ξετυλίγεται ο μίτος της εξέλιξης του είδους και παράλληλα μελετήσουμε τις μεταβολές του Θείου, εύκολα θα παρατηρήσουμε μία κοινή πορεία που μόνο τυχαία δεν είναι.
Οι τέχνες δε γινόταν να μείνουν έξω από τον δεισιδαιμονικό χορό και σε διαφορετικές κουλτούρες και λαούς, συναντούμε θρύλους που είναι άρρηκτα δεμένoi με κάποια καλλιτεχνική έκφραση ή και με τον ίδιο της τον δημιουργό. Μάλιστα σε κάποια έργα τέχνης, μέσω υπαρκτών γεγονότων, του αποδίδονται ιδιότητες που ο κόσμος της επιστήμης αδυνατεί να εξηγήσει. Βέβαια, για να σταθεί λογικά η τελευταία πρόταση χρειάζεται να προσθέσουμε τον χρονικό προσδιορισμό σήμερα, αφού κάποτε ο άνθρωπος θεωρούσε ότι φαινόμενα όπως ο κεραυνός, η έκρηξη ηφαιστείου, ο σεισμός και πολλά ακόμα, αποτελούσαν απόρροια θεϊκής οργής.
Η πρώτη μας στάση μας βρίσκει στη χώρα των Μαγυάρων, την Ουγγαρία το 1933. Κάποια χρόνια νωρίτερα και συγκεκριμένα στις 3/11/1899 έρχεται στη ζωή ο Rezső Seress. Πιανίστας, τραγουδιστής και συνθέτης, που στην προσπάθεια του να εδραιωθεί ως μουσικός, φεύγει από τη Βουδαπέστη και εγκαθίσταται προσωρινώς στο Παρίσι. Εκεί δημιουργεί τη διασημότερη του δουλειά, το Szomorú vasárnap, στα Αγγλικά Gloomy Sunday και στα ελληνικά, Ζοφερή Κυριακή. Όμως στην ιστορία έμελλε να μείνει με άλλο όνομα, με το ίσως πιο μακάβριο που θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί, Το Ουγγρικό Αυτοκτονικό Τραγούδι.
Αναφορές της δεκαετίας του 30 συνδέουν το τραγούδι με σειρά αυτοκτονιών και μάλιστα, λόγω αυτών των περιστατικών, ραδιοφωνικοί σταθμοί της εποχής απαγόρευσαν την αναμετάδοσή του, Σαφώς τίποτα από τα παραπάνω δεν μπορεί να αποδειχθεί, αυτό που όμως γνωρίζουμε με σιγουριά, είναι ότι αυτόχειρας δημιουργός του, αφού διεσώθει της εκούσιας πτώσης του από παράθυρο, αφαίρεσε εν τέλει την ίδια του τη ζωή με ένα σύρμα.
Από το πεντάγραμμο μεταφερόμαστε στη ζωγραφική και από την Ουγγαρία στην Ιταλία. Ο Bruno Amadio ή Bagolin μπορεί να μην κατάφερε ποτέ του να αποκτήσει κάποιος βαρυσήμαντο καλλιτεχνικό status, όμως ο πίνακας Crying Boy (Το κλαίον αγόρι) κατάφερε να αποκτήσει τη δικό του μέγεθος στην κατηγορία των καταραμένων έργων τέχνης.
Το 1985, η βρετανική SUN επικαλείται μαρτυρίες πυροσβεστών ότι σε πυρκαγιές που έκαιγαν σπίτια σχεδόν ολοσχερώς, το μόνο που βρισκόταν άθικτο ήταν αυτό το πορτρέτο. Μάλιστα, όταν κυκλοφόρησε μία θεωρεία από τον κωμικό Steve Punt, που απέδιδε στο λούστρο το γεγονός αυτό – της μη καύσης – το φως της δημοσιότητας είδαν εκθέσεις ειδικών που τοποθετούσαν τον πίνακα ως πηγή της πυρκαγιάς.
Δεν ήταν ο μόνος που βιρτουόζος της ιστορίας που τον συνόδεψαν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του τέτοιες ιστορίες. Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται και ο πρωτοπόρος των blues, Robert Johnson. O Johnson φεύγει από τη ζωή υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες στην ηλικία των… 27. H παύση που προηγείται του 27 οφείλεται στο γεγονός ότι τη ζωή τους σε αυτήν ηλικία την έχουν καλλιτέχνες όπως ο Jim Morrison και ο Kurt Cobain (ναι, υπάρχει λογική εξήγηση, όμως δεν είναι της παρούσης).
Λέγεται ότι ο Johnson για να αποκτήσει το ταλέντο του είχε κάνει και αυτός συμφωνία (πάλι δε ρωτάμε με ποιον) σε ένα σταυροδρόμι. Ο θρύλος όμως γίνεται ακόμα πιο παράξενος όταν εμπλέκεται και ένα κομμάτι που έγραψε, δύο χρόνια πριν πεθάνει. Πρόκειται για το για το "Cross Road Blues" που όποιος το έχει τραγουδήσει εκ τότε, έχει έρθει αντιμέτωπος με μία τραγωδία. Από τον Eric Clapton που είδε τον δύο ετών γιο του να πέφτει στο κενό από το παράθυρο, τους Lynyrd Skynyrd που ξεκληρίστηκε όλο το συγκρότημα, μέχρι τους αδερφούς Allman που έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία με μοτοσυκλέτες.
Δε θα γινόταν να μην αναφερθούμε και στην κατάρα της 9ης συμφωνίας που συνοδεύει την κλασσική μουσική. Σύμφωνα με τον θρύλο, η ενάτη συμφωνία προορίζεται να είναι πάντα η τελευταία, καθώς οι δημιουργοί χάνουν τη ζωή τους πριν προλάβουν να ολοκληρώσουν τη δέκατη. Σύμφωνα με το μύθο, αυτό συμβαίνει διότι σε εκείνο το σημείο έχουν φτάσει στο απόγειο τους και μετά αρχίζουν να προκαλούν τη μοίρα.
Με το παράδειγμα του Beethoven να δεσπόζει, όλα υποτίθεται ότι ξεκινούν με τον Αυστριακό Gustav Mahler. ?λλα βαριά ονόματα που συναντούμε είναι αυτά των David Maslanka, Vincent Persichetti, Alfred Schnittke βέβαια οι περιπτώσεις που σπάνε την κατάρα υπερέχουν σαφώς, με χαρακτηριστικότερη τον Leif Segerstam που υπογράφει πάνω από 340 έως σήμερα.
Αρκετοί θα πούμε ότι δεν μπορούμε να πούμε με πάσα βεβαιότητα τί ισχύει, όμως, όπως και σε κάθε ισχυρισμό, το βάρος της απόδειξης πέφτει σε αυτόν που τον επικαλείται. Η τέχνη, εκτός ευχαρίστηση και αίσθημα ολοκλήρωσης, προσφέρει στους δημιουργούς και φήμη, η οποία με τη σειρά δίνει το έναυσμα στο κοινό να παρακολουθεί στενά τις ζωές του. Αυτό μας καθιστά σε θέση να μπορούμε να παρατηρούμε τέτοια φαινόμενα, όπου η ιστορία μοιάζει να επαναλαμβάνεται. Γιατί και εγώ που ενόσω έγραφα το κείμενο άκουσα αρκετές φορές το "Gloomy Sunday", δεν αυτοκτόνησα.
