Είναι κάτι το αναμφίβολο ότι την τελευταία δεκαετία, ο φεμινιστικός κινηματογράφος έχει γνωρίσει μια άνθηση. Ορισμένες από τις σπουδαιότερες κινηματογραφικές προτάσεις των πρόσφατων χρονών, ταινίες που σημάδεψαν το κοινό, αλησμόνητες με μια χαρακτηριστική αίγλη, ήταν στην ουσία τους μερικές βαθύτατα φεμινιστικές ιστορίες. Πρωτίστως στον τομέα του τρόμου είδαμε το ατμοσφαιρικό The Witch του Robert Eggers, το εντυπωσιακό The Babadook της Jennifer Kent (η οποία επίσης μας έδωσε μια ζοφερή αλλά και λυτρωτική φεμινιστική ιστορία με το The Nightingale) και το υποτιμημένο Jennifer’s Body της Karyn Kusama το οποίο δέχτηκε επίθεση απο κριτικούς όταν κυκλοφόρησε κάτι που οδήγησε στην συνεπακόλουθη εισπρακτική αποτυχία του έργου, αλλά και συνέβαλε στη γοητεία της ως μετέπειτα cult classic.
Σε παρόμοια θεματολογία αλλά σε διαφορετικά είδη βάδισαν και ταινίες όπως τα πρόσφατα The Last Duel, Promising, Young Woman, τα οποία φιλοδοξούσαν να απευθυνθούν στο ευρύ κοινό. Όμως φυσικά υπήρξαν προτάσεις στο πεδίο του αυστηρά arthouse σινεμά. Η Anna Lily Amirpoor δημιούργησε το γούεστερν τρόμου A girl walks alone at night και το μετά-αποκαλυπτικό road trip The Bad Batch και στην πορεία αποτέλεσε έναν auteur αντάξιο μεγαλύτερης προσοχής από εκείνης που παρέχει το niche κοινό του λεγομένου midnight cinema.
Φυσικά η Julie Ducournaou εντυπωσίασε με το ντεμπούτο της Raw. Το εν λόγο αποτέλεσε μια πρωτοφανή επιτυχία. Μια ταινία εξίσου προκλητική όσο και τρυφερή ως προς την θεματολογία περί γυναικείας χειραφέτησης που πραγματεύονταν. Ήταν ξεκάθαρο ότι η Ducournaou με την πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία δεν αποζητούσε μόνο να σοκάρει. Η βία και η ωμότητα δεν ήταν παρά ένα πάπλωμα κάτω από το οποίο βρίσκονταν ορισμένες άβολες μεν αλλά αναγκαίες αλήθειες. Θα μπορούσε ο οποιοσδήποτε να αφιερώσει ώρες ολόκληρες γράφοντας για το έργο αυτό. Ως εκ τούτου η ανυπομονησία από απανταχού σινεφίλ για την νέα ταινία της γαλλίδας δημιουργού ήταν απολύτως δικαιολογημένη. Η νίκη στο Φεστιβάλ των Καννών του 2021 μόνο συνέβαλλε σε έναν αξιοζήλευτο θόρυβο γύρω από την ταινία αυτή, όχι ανόμοιο εκείνου των μεγαλυτέρων κυκλοφοριών για φέτος. Έναν θόρυβο που δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση το τι αποτελεί στην πραγματικότητα το "Titane" ως ταινία.
Σαφώς το Titane είναι μια ταινία που έχει την αξίωση να έχει μερικές από τις καλύτερες ερμηνείες της φετινής χρονιάς. Ο Vincent Lindon είναι καθηλωτικός στον ρόλο ενός ψυχικά αλλά και σωματικά ευάλωτου αρσενικού που ψάχνει ένα κάποιο νόημα στην ζωή του, ενώ η Agathe Rousselle δίνει μια αφοσιωμένη υποκριτική δουλειά που σε κάποια άλλη ταινία, θα μπορούσε να αποσπάσει υποψηφιότητες από τα πιο διάσημα κινηματογραφικά βραβεία. Η κινηματογράφηση του Ruben Impens ξεχειλίζει από στυλ και κονταροχτυπιέται με την κινηματογράφηση αισθητικά αψεγάδιαστων ταινιών που επίσης κυκλοφόρησαν το 2021 στις κινηματογραφικές αίθουσες όπως The Green Knight και Dune. Και παρά το άχρωμο soundtrack του Jim Williams, η τελευταία ταινία της Ducournaou αν μη τι άλλο είναι μια ταινία με προσωπικότητα. Όμως το στυλ μπορεί να ανορθώσει ένα μέτριο σενάριο μόνο μέχρι ένα συγκεκριμένο βαθμό επιτυχίας. Και το σενάριο του Titane είναι δίχως υπερβολές, μια αποτυχία.
Οποιοδήποτε μήνυμα προσπαθεί να περάσει στον θεατή μέσω της γρήγορης σε ρυθμό αλλά χωρίς συνοχή αφήγησης «χάνεται» σε μια σαλάτα οριακά “shocking” σκηνών. Σκηνές των οποίων η αίγλη χάνεται μετά το πρώτο μισό, την στιγμή που ο θεατής θα συνειδητοποιήσει ότι μόνο αυτό έχει να προσφέρει η ταινία. Η ανάπτυξη των χαρακτήρων είναι επιφανειακή όπως και η εμβάθυνση πάνω στις ιδέες που βομβαρδίζουν την πλοκή. Η πλοκή δεν έχει κάποιο αξιοσημείωτο ενδιαφέρον. Ως ιστορία στηρίζεται σε επίπεδα παρωδίας στο shock value. Ο τρόπος με τον οποίο θέλει να παρουσιάσει το λεγόμενο body horror είναι άγαρμπος αλλά κυρίως τραγικά ερασιτεχνικός. Οι επιρροές από τον κινηματογράφο του Cronenberg είναι παρούσες. Θυμίζουν όμως απλά μια φτηνή απομίμηση δίχως ουσία. Σκηνοθέτες όπως Lars Von Trier και Gaspar Noe έχουν διαπρέψει στο να δημιουργούν εικόνες που προκαλούν τον θεατή. Ακόμη και η οργή από πλευράς του θεατή είναι μια αντίδραση. Μια αντίδραση εύλογη που καθιστά αυτό που οι προαναφερόμενοι δημιουργοί θέλουν να κάνουν, τουλάχιστον επιτυχημένο. Ο τρόπος που οι δημιουργοί αυτοί, αλλά και η ίδια η Ducournaou στο Raw, παρουσίαζαν σε ένα καρέ μια αποτρόπαια πράξη, είχε σκοπό. Είχε βαρύτητα όσον αφορά την ιστορία που ήθελαν να ειπωθεί. Αν κάτι δεν εξυπηρετεί την αφήγηση ή τους χαρακτήρες, τότε είναι περιττό. Και αυτό είναι κάτι που δεν κατανοεί το Titane ως ταινία.
Γιατί στην τελική παρά το γυαλιστερό καλούπι και ένα δυνατό κεντρικό μήνυμα το οποίο όμως καταλήγει να μην έχει σημασία μέσα στην διάρκεια του Titane, το δημιούργημα της Ducournaou δεν είναι παρά μια άσκηση της ματαιοδοξίας ενός σκηνοθέτη. Ενός σκηνοθέτη που ξεκίνησε με καλόβουλους σκοπούς αλλά κάπου στην πορεία αφέθηκε στην ίδια την επιπολαιότητα της. Το Titane δίνει την εντύπωση στον θεατή ότι η auteur νοιάζεται περισσότερο για το δέντρο παρά για το δάσος.
Rating:
★★★★★
Χώρα: Γαλλία
Έτος: 2021
Χρώμα: 'Εγχρωμο
Σκηνοθεσία: Julia Ducournaou
Πρωταγωνιστούν: Agathe Rousselle, Vincent Lindon, Lais Salameh
Διάρκεια: 148'
