Οι συνδέσεις από εβδομάδα σε εβδομάδα για τη στήλη άλλες φορές είναι πιο δυνατές άλλες πιο χαλαρές. Όσο πιο χαλαρές όμως, συνήθως τόσο μεγαλύτερες κι οι αντιθέσεις, τα άλματα στο κινηματογραφικό φάσμα. Έτσι από την μιάμιση ώρα του αμερικάνικου Dazed And Confused, αυτή τη βδομάδα κάνουμε το άλμα στις τέσσερις ώρες του ιαπωνικού Love Exposure. Για τους λάτρεις της στατιστικής είναι η τέταρτη ταινία με διάρκεια πάνω από τρεις ώρες που καλύπτουμε και η πρώτη ιαπωνική.
Το κοινό στοιχείο ότι οι πρωταγωνιστές μας είναι παιδιά που προσπαθούν να βρουν κάποια ηρεμία ή στόχο σε μια κοινωνία που καθορίζεται από τις παθογένειες των προηγούμενων γενιών. Κατά τ’ άλλα οι δύο ταινίες δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικές.
Μονόδρομος καθώς ο Linklater είναι ένας προσγειωμένος κι απόλυτα ρεαλιστικός δημιουργός ενώ ο Sion Sono ένας εκ των δύο πιο γνωστών εξωφρενικών σκηνοθετών, μαζί με τον Takashi Miike, από μια χώρα που χαρακτηρίζεται από την εξωφρενική τέχνη της. Είχα αναφερθεί στο πόσο αγαπούλης είναι ο Miike αναφορικά με το Ichi The Killer αλλά εδώ ο Sono καταπιάνεται ευθέως και απροκάλυπτα με τη δύναμη της αγάπης. Μέσα από ένα b-movie έπος, μια ταινία όσο ακραία, τόσο αστεία και γλυκιά. Μια ταινία που αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικότερα έργα του σύγχρονου ιαπωνικού κινηματογράφου.
Ομολογώ πως την έχω δει μόλις ακόμη μια φορά λίγα χρόνια αφότου βγήκε κι από Sono έχω δει ακόμη μόνο το περσινό Prisoners Of The Ghostland αλλά το Love Exposure είναι το μνημείο του απ’ το οποίο όλοι ξεκινάνε. Είναι το Scarface του, το El Topo του, το Pink Flamingos του, το Blade Runner του, το Blue Velvet του.
Σε αυτό το σημείο θα δώσω αρκετά spoiler για την εισαγωγή της ταινίας, δηλαδή την πρώτη ώρα της. Το θεωρώ όμως απαραίτητο για την αρχή της ανάλυσης, μέσω της κατανόησης των βασικών χαρακτήρων μας. Τα τρία παιδιά στο επίκεντρο αυτής της θύελλας, τον Yu (Takahiro Nishijima), την Yoko (Hikari Mitsushima) και την Koike (Sakura Ando).
Ο Yu έχασε την μητέρα του όντας πολύ μικρός. Η οικογένεια ήταν πολύ ευσεβώς Χριστιανική και ο πατέρας του, Tetsu (Atsuro Watabe) θα γίνει ιερέας. Παράλληλα η μητέρα έχει δώσει έναν στόχο στο παιδί, να βρει τη Μαρία του. Μια ιδανική γυναίκα αντίστοιχη της Παναγιάς. Πατέρας και υιός έχουν μια ήσυχη ζωή μέχρι που στη ζωή τους μπαίνει η μανιακή Kaori (Makkiko Watanabe) κι ο πατέρας αρχίζει να ζει διπλή ζωή καθώς δεν επιτρέπεται στους καθολικούς ιερείς να είναι παντρεμένοι. Όταν τον παρατήσει για πρώτη φορά, το βάρος θα πέσει στον καλοκάγαθο και γαλήνιο μέχρι τότε Yu.
.jpg)
Ο πατέρας του τον αναγκάζει να εξομολογηθεί αμαρτήματα και το παιδί για να τον ικανοποιήσει αρχίζει να κάνει κακές πράξεις. Είναι η αυθαίρετη, τοξική εκτόνωση της πατριαρχίας σε μια αγνή ψυχή και φυσικά ένας ακραίος τρόπος καταγγελίας της πολύ συνηθισμένης πρακτικής γονέων να βγάζουν τις παθογένειες στα παιδιά τους. Όταν τον παρατήσει εντελώς και πάει να ζήσει στην εκκλησία, ο Yu θα βρει μια νέα οικογένεια στα πρόσωπα των μικροκακοποιών Yuji (Yutaka Shimizu), Takahiro (Hiroyuki Onoue) και Senpai (Tasuku Nagaoka). Η πρώτη διέξοδος που βρίσκει μπροστά του το παιδί, εντελώς αντίθετη απ’ την οικογένεια του, ένα τυπικό μοτίβο ενηλικίωσης.
Μια μέρα ο Takahiro έχει την φαεινή ιδέα να περάσει ο Yu σε πραγματικά αισχρά αμαρτήματα που θα ικανοποιούσαν περισσότερο τον πατέρα του. Θα τον γνωρίσουν στον master Lloyd και καθόλου ανόμοια με έναν μαθητευόμενο πολεμικών τεχνών ο Yu θα γίνει ένας επιδέξιος φωτογράφος κάτω από φούστες κοριτσιών. Τόσο επιδέξιος που οι φίλοι που ακολούθησε στην παρανομία σύντομα θα γίνουν μαθητευόμενοι του αλλά κι ο πατέρας του θα εξοργιστεί, θα γίνει πάλι πατέρας κάπως, ανησυχώντας πραγματικά για τον γιο του. Όταν ο Yu χάσει ένα στοίχημα με την παρέα του, θα γίνει το θαύμα που όλοι περιμέναμε.
Το στοίχημα ήταν ότι αφού δεν είχε την καλύτερη φωτογραφία εκ των τεσσάρων, πρέπει να ντυθεί σαν γυναίκα και να φιλήσει ένα κορίτσι μιλώντας με γυναικεία φωνή. Ο Yu νιώθει πολύ άνετα με τα ρούχα, είναι σαν να βλέπουμε μια καινούργια, αθέατη, πλευρά του. Την περσόνα της Miss Scorpion. Ο δισταγμός του έγκειται στο ότι θέλει να φιλήσει μόνο τη Μαρία του. Θα τη βρει στο πρόσωπο της Yoko κι αφού πολεμήσουν πλάτη με πλάτη κάποιους αλήτες που την απειλούν, είναι εμφανώς ενθουσιασμένη με την Miss Scorpion. Όταν φυσήξει κι ο Yu δει κάτω από τη φούστα της, θα έχει και την πρώτη στύση της ζωής του, επιβεβαιώνοντας πως είναι η Μαρία του. Είναι ερωτευμένοι, μόνο που η Yoko έχει ερωτευτεί τη Miss Scorpion.
Πράγμα απολύτως λογικό καθώς είναι κι εκείνη κακοποιημένη από τον πατέρα της κι η μόνη αγάπη που έχει δει είναι από την Kaori που έχει αναλάβει έναν ρόλο θετής μητέρας. Είναι απολύτως δικαιολογημένα μίσανδρη αλλά μπορούμε να δούμε πως υπάρχει ένα μικρό παραθυράκι. Αυτό, όπως συμβαίνει και μ’ όλους τους βασικούς χαρακτήρες που έχω αναφέρει μέχρι στιγμής είναι επειδή έχει εκτεθεί έστω σε κάποια αγάπη. Είναι μια χρήση τίτλου αντίστοιχη μ’ αυτή του The Worst Person In The World, το οποίο λάτρεψα πέρσι, αναφέρεται σε όλους τους βασικούς χαρακτήρες. Στο Love Exposure όμως έχουμε την σκοτεινή εξαίρεση της Koike.
Το τρίτο θύμα της πατριαρχίας, το μόνο που εκδικήθηκε ευθέως τον κακοποιητή του αλλά έχοντας δεχθεί μόνο κακοποίηση, είναι πέραν σωτηρίας. Έχει χωθεί στο βαθύ έγκλημα για λογαριασμό της αίρεσης Zero Church και θα κινητοποιήσει την υπόλοιπη πλοκή, εκμεταλλευόμενη τον έρωτα του Yu και χειριζόμενη τη Yoko ώστε να προσηλυτίσει όλη την οικογένεια. Ό,τι ακολουθεί θα πάρει διαστάσεις live action anime, τα δρώμενα είναι ακραία, όπως και τα συναισθήματα, όπως κι η σεξουαλικότητα κι η βία μέσα τους. Όλα αυτά όμως πατάνε σ’ αυτή την πολύ μελετημένη ψυχοδραματική βάση των τριών παιδιών.
Πρέπει να περάσουν την οδύσσεια της υπόλοιπης διάρκειας, τις δοκιμασίες αγίων και πρωτομαρτύρων ώστε να φτάσουν στον τελικό προορισμό και σε κάποια ενηλικίωση αλλά η μοίρα τους είναι ως επί το πλείστον σφραγισμένη. Ο Sono όμως φροντίζει να κρατάει έναν ασίγαστο ρυθμό, να εναλλάσσει το χιούμορ, τη βία και τα ακραία συναισθήματα ισόποσα. Σε πολλές στιγμές βρήκα τον εαυτό μου να σκέφτεται πως είτε θα γίνει το χειρότερο δυνατό πράγμα, είτε θα γίνει το μόνο πράγμα που μπορεί να συνεχίσει την πλοκή. Η καταστροφή μου φαινόταν αναπόφευκτη σ’ αυτό το διεστραμμένο γαϊτανάκι και μόλις ο Yu γλύτωνε κι απ’ αυτή τη δοκιμασία ήμουν ανακουφισμένος και με την καρδιά να χτυπάει. Είναι βάση του καλού δράματος που είναι αναπάντεχο και αναπόφευκτό κατά τον Mamet, όπως έχω ξαναπεί και πέραν αυτής της σεναριακής βάσης υπάρχει κι η ανάλογη σκηνοθεσία.
Η, ως επί το πλείστον, κάμερα στο χέρι, η διαρκής επιστροφή στις στραβές dutch γωνίες, τα ζουμ anime στυλιζαρίσματος και κάθε κίνηση της κάμερας μας υπενθυμίζουν την αστάθεια και τη διαρκή αναταραχή των χαρακτήρων. Δεν αφήνουν ούτε μια στιγμή να ηρεμήσουμε και να βαρεθούμε σ’ αυτή την τεράστια διάρκεια. Κατ’ αντίθεση τα σταθερά και τα ακόμη πιο στυλιζαρισμένα πλάνα λειτουργούν σαν σημεία στίξης κι οι στιγμές που εμφανίζονται αναδεικνύονται, μας εφιστούν την προσοχή. Η rock and roll μουσική που χαρακτηρίζει τις δύο ηρωίδες μας δείχνει τον σχετικά παραπάνω έλεγχο που έχουν εν αντιθέσει με τον Yu. Οι θρησκευτικοί ύμνοι που χαρακτηρίζουν τον Yu όμως εξυμνούν την μαρτυρική προσήλωση στον σκοπό του. Σκοπός που όσο αυτοκαταστροφικός κι αν είναι, πηγάζει απ’ την Αγάπη.
«Η Αγάπη είναι πόνος για καιρό, η Αγάπη είναι αγαθή, δεν είναι ζηλιάρα, δεν είναι υπερφίαλη και δεν κομπάζει, δεν είναι αγενής, δεν είναι εγωιστική, δεν εξοργίζεται, δεν απαριθμεί το κακό … Και τώρα παραμένουν πίστη, ελπίδα, Αγάπη. Αυτά τα τρία. Το σπουδαιότερο των τριών, η Αγάπη!». Αποσπάσματα από εδάφιο της Αγίας Γραφής προς Κορινθίους που ακούγεται σ’ ένα κομβικό σημείο. Πίστη είχαν όλοι οι βασικοί μας χαρακτήρες, η θρησκεία είναι η βάση τους ακόμα κι η ψεύτικη της Zero Church. Αφημένοι, στις δοκιμασίες της ανώτερης δύναμης, σε πλείστα σημεία θα χαθεί και γι’ αυτούς και για ‘μας η ελπίδα. Η Αγάπη όμως επιμένει. Όταν έχουν χαθεί τα υπόλοιπα, η Αγάπη θα επιμείνει, θα επιστρέψει, θα μετασχηματιστεί, θα γίνει ενιαίο ρεύμα ανάμεσα στον Yu και τη Yoko. Γιατί ναι, η ταινία θέλει και να διασκεδάσει, να πονέσει, να τρομάξει και να τεστάρει τα όρια του γούστου και των θεατών αλλά βασικά θέλει να πει ένα απλό πράγμα. Η Αγάπη Σώζει.
