Iron Maiden: Heavier than Heavy (Part I)
► No Prayer for The Dying
1990 και οι Iron Maiden αλλάζουν σελίδα με την 8η τους δουλειά. Αποχωρούν από την Capitol Records και συνεργάζονται πλέον με την Epic Records στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και με την EMI στον υπόλοιπο κόσμο. Ο Adrian Smith δεν είναι μέλος πια, δίνοντας την θέση του στον συμπαθέστατο Janick Gers και οι διαφορές είναι εμφανείς, ειδικά για τους die-hard fans τους. Θα εκληφθεί ως μία από τις πιο αδύναμες στιγμές της πορείας τους, κάτι όχι απόλυτα σωστό, αφού περιλαμβάνει πολύ σημαντικά tracks που χρησιμοποιούν στις live εμφανίσεις τους μέχρι και σήμερα, όπως το "Bring Your Daughter…to the Slaughter", που παρόλο που απαγορεύτηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, είναι ακόμα το μοναδικό single τους που έφτασε στο νούμερο 1 στα UK Charts. Διαφορετική παραγωγή, αν και με τον Martin Birch πίσω από την κονσόλα, προσπαθώντας να εκσυγχρονίσουν τον ήχο τους, αρκετά επιτυχημένα θα παρατηρούσα προσωπικά, με τις κιθάρες τους να έχουν πιο μοντέρνο, ζεστό ήχο και το μπάσο του Steve Harris ελάχιστα πιο πίσω στη μίξη. Σίγουρα δεν συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες δισκογραφικές τους επιτυχίες, αλλά αποτυχία δεν χαρακτηρίζεται σίγουρα. Για την ιστορία, έφτασε στην δεύτερη θέση των UK Charts, αλλά είναι επίσης και το τελευταίο album τους που έγινε χρυσό στην Αμερική.
► Fear Of The Dark
Με αυτά και με αυτά φτάνουμε την ένατη κυκλοφορία των Iron Maiden και ο τίτλος αυτής, βαρύς σαν ιστορία, FEAR of the DAAAAArk (με φωνή Bruce Dickinson). Ας βάλουμε λίγο τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση, αφού οι Maiden πλέον δεν είναι τίποτα σχολιαρόπαιδα που γρατζουνάνε, είναι μία από τις καλύτερες μπάντες του πλανήτη. Με την ιδιότητα τους αυτή, τους πήρε εννιά δίσκους για να βγάλουν το κομμάτι που θα τους συνδέσει με το αυτί κάθε ανθρώπου, σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη.
Ο Steve Harris για ακόμα μια φορά γράφει παπάδες, αφού εκτός του ομώνυμου που φέρει την υπογραφή του, υπάρχει και το προσωπικά αγαπημένο μου κομμάτι τους, το Afraid to Shoot Strangers. Όμως, αυτήν τη φορά, ο Captain έχει αντίπαλο, δεν παίζει μπάλα μόνος του συνθετικά αφού ο Bruce Dickinson υπογραφεί ή συνυπογράφει, συνολικά πέντε από τα 12 κομμάτια του δίσκου. Ήδη μέχρι τότε ο εμβληματικός frontman είχε ξεκινήσει τη solo καριέρα του η οποία σίγουρα είχε τονώσει συνθετικά την αυτοπεποίθησή του.
Σε αυτό το σημείο ήρθε η ώρα να πω και μία περίεργη άποψη που έχω για το Fear of the Dark. Ξέρετε δε θεωρώ ότι έχει την ορμή των ‘80s και ούτε το τότε μεράκι τους. Αντιθέτως το θεωρώ ένα album άκρως επαγγελματικό, κάτι που όταν συμβαίνει συνήθως το παρεξηγούμε. Ας κάνουμε μία ποδοσφαιρική αναλογία – θα το εκτιμούσε και ο Captain, υπάρχουν οι εικοσάρηδες ποδοσφαιριστές που μπαίνουν με φούρια στο γήπεδο, έτοιμοι να πατήσουν κάθε αντίπαλο τους, όπως και οι Maiden τα ‘80s. Υπάρχουν, όμως, και οι τριαντάρηδες ποδοσφαιριστές, αυτοί που έχουν φάει το γήπεδο με το κουτάλι και που καμιά φορά ιδρώνουν και λιγότερο αλλά παίρνουν τίτλους, όπως και οι Maiden των ‘90s.
► Τα χρόνια χωρίς τον Bruce Dickinson και η δεύτερη επίσκεψη στη χώρα μας
Συνήθως, το είδος της μουσικής που ακούμε όταν είμαστε έφηβοι, καθώς και το συγκρότημα ή συγκροτήματα-καλλιτέχνες μας σημαδεύουν για όλη μας τη ζωή. Μεγαλώνοντας με τα ‘80s των Maiden, μπαίνοντας στο γυμνάσιο, γιατί αυτά έπαιζαν στο ραδιόφωνο ( με τελευταίο το μεγαλειώδες Seventh Son…), άρχισα να τους ψάχνω περισσότερο το 1990, έχοντας αποκτήσει σε βινύλιο τα δυο πρώτα, σε κασέτα το Live After Death και φυσικά το φρεσκότατο για την εποχή, No Prayer For The Dying.
Μέσα στην έξαρση (κυρίως) της σκηνής του Seattle, επέλεξα να πάω με τους παλιούς. Δύσκολα μονοπάτια. Έτσι δύσκολη, ήταν και η δεκαετία του ‘90 για τους Iron Maiden. Οι μουσικές διαφορές ως προς το θέμα της εξέλιξης της μπάντας, έφεραν δυο ηχηρά διαζύγια: αρχικά με Smith (παρόλο που υπάρχει κομμάτι στο No Prayer όπου είναι συνθέτης) και το τεράστιο μπαμ που μύριζε από καιρό, αυτό με τον
Και φτάσαμε στην εποχή Blaze Bayley. Ξέρετε μιλάμε για την εποχή 1994-1995 και ακόμη το διαδίκτυο για την Ελλάδα, ειδικά σε οικιακή χρήση, είναι κάτι το εξωγήινο. Ο Πόλεμος των ‘Aστρων ήταν πιο πιστευτός. Οπότε τα νέα έπαιζαν μόνο από έντυπα μέσα, από Mtv Headbangers Ball και ραδιοφωνικές εκπομπές. Και κάποια στιγμή βγαίνει αυτό το X-Factor. Να σημειωθεί, παρακαλώ, για το πόσο σημαντικό γεγονός ήταν ο νέος δίσκος των Iron Maiden με νέο τραγουδιστή και μετά από τρία χρονια δισκογραφικής απουσίας, όπου υπήρξε συνέντευξη σε ένα Κυριακάτικο τηλεμαγκαζίνο του Antenna, που είχε μιλήσει ο McBrain εφ’ όλης της ύλης.
Και το όνειρο κάθε πιτσιρικά της εποχής που δεν πρόλαβε ηλικιακά, την πρώτη εμφάνιση τους το 1988, γίνεται πραγματικότητα. Η X-Factor θα περάσει από Ελλάδα. Για δυο μέρες παρακαλώ, 14/10/1995 στο κλειστό του Περιστεριού και 15/10 στο Ιβανώφειο στη Θεσσαλονίκη. Και φυσικά, ο γράφων δεν έχασε την ευκαιρία να δει τα είδωλα του έστω και κουτσουρεμένα από την σύνθεση των ‘80s.
Αλλά ας αναλύσουμε αυτήν τη συναυλία (14/10) σκάβοντας λίγο το παρελθόν. Θέλετε ο ενθουσιασμός ενός 18αρη (τότε) που θα έβλεπε για πρώτη φορά κάτι που το πίστευε αδύνατο; Θέλετε ότι το X-Factor είναι ένας πολύ κάλος δίσκος και μάλιστα με πολύ διαφορετικό στυλ από ό,τι είχαν βγάλει ως τότε οι Βρετανοί; Τόσο σκοτεινό και απόκρυφο; Όλα αυτά μαζί, με ένα προσεγμένο σετ κομματιών συνέθεσαν ένα show που δεν έχω ξεχάσει.
Για την ιστορία:
Man on the Edge
Wrathchild
Heaven Can Wait
Lord of the Flies
Fortunes of War
Blood on the World's Hands
Afraid to Shoot Strangers
The Evil That Men Do
The Aftermath
Sign of the Cross
2 Minutes to Midnight
The Edge of Darkness
Fear of the Dark
The Clairvoyant
Iron Maiden
Encore:
The Number of the Beast
Hallowed Be Thy Name
The Trooper (με κάποια επιφύλαξη η σειρά των κομματιών).
Το άνοιγμα της βραδιάς ήταν ελληνική υπόθεση. Οι θρυλικοί Spitfire, ήταν η καλύτερη προθέρμανση για τους μεγάλους Maiden. ‘Oπου, εννοείται, το κύριο ερώτημα μεταξύ όλων των παρευρισκόμενων ήταν ένα: «Μπορεί ο Bayley να αντικαταστήσει τον Dickinson επί σκηνής;». Τα τότε μέσα άσκησαν κριτική για τις φωνητικές δυνατότητες του Bayley, για τα παλιά. Λογικό αφού δεν είναι Dickinson. Τα δικά του μια χαρά τα είπε και στα παλιά έδωσε τον καλύτερο του εαυτό, χωρίς να υπάρξουν κακοποιήσεις. Ήταν ένας κάλος τραγουδιστής , απλά δεν ήταν Bruce Dickinson.
Ο Bayley ήταν τίμιος. Στην τελική ας μην είχε φύγει ο «Βρασίδας» και να μιλούσαμε για τη συναυλία της χρόνιας. Ασκήθηκε, επίσης, κριτική για το αυστηρά πολύ επαγγελματικό σετ , περιλαμβάνοντας επτά κομμάτια από τον τελευταίο δίσκο. Αφού ήταν προώθηση του δίσκου και με νέο τραγουδιστή, τι ακριβώς περίμεναν; Οι συγκρίσεις με το live του 1988 στη Φιλαδέλφεια βγήκαν στη φόρα.
Προσωπικά, στα πραγματικά πλην της εμφάνισης τους στο Περιστέρι, ήταν ο ίδιος ο χώρος. Ένα μικρό στάδιο μπάσκετ για τους Iron Maiden. Κάπνα στο φουλ, πολύ στριμωξίδι, οι κερκίδες ήταν πιο ανθρώπινες. Πραγματικά αναπάντητο ερώτημα γιατί να γίνει στο Κλειστό του Περιστεριού. Και να πει κανείς ότι δεν πήγαν καλά οι πωλήσεις του άλμπουμ και φοβηθήκαν την προσέλευση; Μια χαρά πήγαιναν οι πωλήσεις την Ελλάδα. Και μάλιστα μετά το διήμερο σε Αθηνά – Θεσσαλονίκη, προστεθήκαν αργότερα και άλλες δυο μέρες τον χειμώνα 12-13/1/1996. Και μαντέψτε πού; Στο κλειστό του Περιστεριού (απαράδεκτο). Και αν δεν κάνω λάθος όλες ήταν sold out. Φυσικά ο γράφων δεν έχασε την ευκαιρία να πάει και τον Ιανουάριο.
Το τέλος της συναυλίας τον Οκτώβριο με άφησε ικανοποιημένο και μεγάλο ενθουσιασμό, αφού κατάφερα να δω τα είδωλα μου. Το τέλος όμως της συναυλίας του Ιανουαρίου (η όποια ήταν καρμπόν με του Οκτωβρίου σε όλα) μου έδειξε κάτι άλλο: ότι οι Iron Maiden είχαν ήδη αρχίσει να μπαίνουν σε κρίση.
► Iron Maiden live 1999
Ήταν 1η ΟκτωΒρίου του 1999. Και ΟΧΙ ΟκτωΜβρίου όπως επιμένουν να λένε ακόμα πολλοί συμπολίτες μας. Περιοδεία "Ed Hunter", παιχνιδάρα. Πρώτο live στην Ελλάδα των επανενωμένων, ως εξάδα πλέον, Iron Maiden και στο γήπεδο του Ατρομήτου στο Περιστέρι γινόταν χαμός. Δηλαδή δε θυμάμαι κι ακριβώς γιατί πάνε και 23 (ΕΙΚΟΣΙΤΡΙΑ) χρόνια από τότε! Τι εικοσιτρία διάολε;; Τέλος πάντων, σίγουρα θα γινόταν χαμός γιατί ε, Maiden ήταν, μετά το reunion ήταν, οπωσδήποτε θα είχε πολύ κόσμο.
Το θέμα είναι ότι ξεκινάει η συναυλία και τρία πράγματα θυμάμαι από τότε: ότι ο φωτισμός μεγάλου μέρους της συναυλίας είχε μπλε αποχρώσεις, ότι καθίσαμε στο πέταλο απέναντι από τη σκηνή καθότι πιτσιρικάς, μη φάμε και κάνα πλευρό, και ότι γύρω γύρω έβλεπα μόνο μαλλιά. Α, ήταν και η φάση που ο Bruce σταμάτησε το live δις, αν δεν κάνω λάθος, μία γιατί κάποιος φωστήρας άναψε καπνογόνο μέσα στον κόσμο και άλλη μία γιατί κάποιος άλλος, εξίσου λαμπρός νέος, έφτυσε τον Steve Harris. Μα τον Steve-αρο ρε αθεόφοβε; Λίγη ντροπή. Κατά τα άλλα, πολύ ωραίο setlist και όπως βλέπω τώρα και από βίντεο στο YouTube, Dickinson σε μεγάλη φόρμα. ΚΑΙ τώρα σαφώς! Για τους άλλους δε συζητάμε καν. Πάντα φουριόζοι και πάντα γελαστοί που λέει κι ο Μητροπάνος.
► A Brave New World
Πριν επαναφέρω τη σκυτάλη στον Βαγγέλη και σας πει τα πάντα για το Brave New World, θα ήθελα να κάνω και εγώ ένα σχόλιο. Στο site μας βλέπετε υπάρχουμε αρκετοί μεταλλάδες, νομίζω ότι οι περισσότεροι ανήκουμε σε αυτήν την κατηγορία. Σαφώς τα ακούσματά μας απέχουν χαοτικά, όμως, το heavy metal και ό,τι περιλαμβάνει αυτό, αποτελεί τον πυρήνα του μουσικού μας γούστο. Θυμάμαι λοιπόν, τι κακός χαμός έγινε όταν ρώτησα ποιος θέλει να κάνει αφιέρωμα σε αυτήν τη reunion κυκλοφορία. Ειδικά όσοι βρισκόμαστε στα τριαντακάτι, προσπαθούσαμε να αποδείξουμε ποιος έχει περισσότερα collectibles που να συσχετίζονται με το album. Τελικά, κέρδισε ο ένας εκ των δύο ειδικών maiden-ολόγων μας, ο Βαγγέλης. 'Aσχετα από αυτό όμως, συνειδητοποίησα την επίδραση του Brave New World σε μία ολόκληρη γενιά ανθρώπων και πώς οι Iron Maiden είχαν διαμορφώσει τα μουσικά ακούσματα ανθρώπων που είχαν γεννηθεί εντός μίας εικοσαετίας (τότε).
Σύμφωνα με το πασίγνωστο βρετανικό περιοδικό "Kerrang!", τον Ιανουάριο του 1999 είχαν ζητήσει από τον Dani Filth μερικές προβλέψεις για την προσεχή χρονιά. «Ο Bruce Dickinson θα επιστρέψει στους Iron Maiden σε πέντε χρόνια», είπε. Και για την ακρίβεια ήταν τόσο σίγουρος για την πρόβλεψη αυτή που ζήτησε από εταιρείες στοιχημάτων να του βγάλουν απόδοση ώστε να το ρίξει. Η απόδοση βγήκε στο 100/1 και ο Dani πόνταρε 200 λίρες. Η ιστορία έδειξε ότι ο Dani πήγε ταμείο και ότι αυτή η πρόβλεψη ήταν η μεγαλύτερη συνεισφορά των Cradle of Filth στη μουσική.
► Iron Maiden, 10/11/2000, Αθήνα
Είχε περάσει ένας χρόνος, ένας μήνας και εννιά μέρες από τότε που οι Maiden έπαιξαν στο Περιστέρι μετά την θρυλική επιστροφή του Dickinson. 11 Νοεμβρίου 2000 ο ?γιος Κοσμάς γεμίζει ασφυκτικά για να δει τους θεούς να παίζουν παλιά καλά άσματα και τα καινούργια τραγούδια από το Brave New World που αγαπήθηκαν σε χρόνο ντε-τε και αποτελούν πια κλασικές συνθέσεις. Ήταν η περιοδεία που θα εγκαινίαζε μια νέα εποχή και θα προετοίμαζε τη διπλή live albumάρα Rock In Rio. Όσοι παρευρεθήκαμε εκεί, σίγουρα έχουμε πολλά να θυμόμαστε εκτός από το εξαιρετικό σέτλιστ. Τους Έλληνες Phantom Lord που έπαιξαν support, τα σόου του Dickinson στο Sigh of the Cross και στο Iron Maiden (με τον τεράστιο Eddie-WickerΜan και τις κοπελιές με τα λευκά φορέματα) και το φεγγάρι που είχε κάνει δαχτυλίδι στον ουρανό (ο Dickinson μας παρακίνησε να το δούμε). Ο κόσμος κλασικά παρακαλούσε για το Alexander the Great, τον αιώνιο καημό του ελληνικού Maiden Fan κοινού, αλλά δεν έμεινε εντελώς παραπονεμένος, μιας και ο Bruce το έκανε το τσαλιμάκι του. Όταν έπαιζαν το Clansman, παράλλαξε του στίχους και αντί για "We’re the land of the free" τραγουδούσε "Alexander the Great"!. Αλλά και στο τέλος της συναυλίας, όταν έσβησαν τα φώτα, τον ακούγαμε να τραγουδάει το πολυπόθητο ρεφρέν, ελπίζοντας ότι θα βγουν για ένα ακόμα encore ή έστω ότι θα το πουν στην επόμενη επίσκεψη τους στη χώρα μας.
Δεν χωράει αμφιβολία πως όταν οι Iron Maiden επανασυνδέθηκαν με τον Bruce Dickinson να επιστρέφει στα φωνητικά και τον Adrian Smith στην κιθάρα, το σύμπαν… λύγισε. Η επιστροφή των Dickinson και Smith έδωσε νέα πνοή στη θρυλική βρετανική μπάντα, και το Brave New World νέα φρεσκάδα στη heavy metal σκηνή το 2000.
► Iron Maiden, 21/06/2005, Αθήνα
21 Ιουνίου του 2005 δύο συνταρακτικά πράγματα συνέβησαν στον έως τότε 15χρονο βίο μου. Το πρωί γεννήθηκε ο αδερφός μου και το βράδυ είδα για πρώτη φορά ζωντανά τους Iron Maiden στη σκηνή. Πρώτη συναυλία ενός από τα μεγαθήρια που άκουγα από μικρός. Πρώτη επαφή με το αμιγές και χωρίς προσμίξεις heavy metal. Πρώτη συναυλία στη Μαλακάσα προτού γίνω τακτικός τα καλοκαίρια. Πρώτη συναυλία που θα ήμουν χωμένος μέσα στον κόσμο αντί για κάποια κερκίδα και θα καταλάβαινα ότι τελικά κάτι τέτοιες στιγμές το ύψος μετράει.
Και όντως, από την αρχή μέχρι το τέλος της ήταν μια εμπειρία που με άφησε να θέλω κι άλλο, με κάθε δυνατό τρόπο. Γιατί αν και είχα την ευκαιρία να απολαύσω τους Maiden να παίζουν κομμάτια από τους τέσσερις πρώτους δίσκους του (δεν ξεχνάμε, ήταν στα πλαίσια της Early Years περιοδείας), αυτομάτως αποκλειόταν το ενδεχόμενο να ακούσω κάποιο από τα ανθεμικά must τραγούδια των επόμενων δίσκων. Κι εδώ που τα λέμε, το να είσαι 15 χρονών, να πηγαίνεις πρώτη φορά σε συναυλία των Maiden και να μην ακούς το Fear Of The Dark, το The Evil That Men Do, το Two Minutes To Midnight και πόσα ακόμα (για να μην πω το Paschendale) ήταν μια εμπειρία περίεργη. Και ακόμα κι αν κάποιες από αυτές τις ανάγκες καλύφθηκαν στην επόμενη εμφάνισή τους το 2007, άλλο τόσο απουσίασαν από αυτή.
Ήταν όμως μια κακή συναυλία; Κάθε άλλο και πλέον όσο τη θυμάμαι, άλλο τόσο καταλαβαίνω γιατί τα 4 πρώτα albums τους είναι τα αγαπημένα μου. Το επί σκηνής μεγαλείο των σκηνικών και της εξάδας που όρισε το μελωδικό heavy metal ήταν εκεί. Εκεί ήταν το Murders In The Rue Morgue να ανοίγει τη συναυλία μετά το Ides Of March. Εκεί ήταν και η αλητεία του Prowler και του Wrathchild όπως και η ανατριχίλα του Hallowed Be Thy Name και του Phantom Of The Opera. Οι εκπλήξεις του Another Life, του Die With Your Boots On, η μελαγχολία του Remember Tomorrow και μια συγκλονιστική εκτέλεση του Revelations. Τα στανταράκια του Trooper, του Run To The Hills και του Iron Maiden. Τα αγκαλιαστά ρυθμικά χοροπηδητά με αγνώστους. Τα sing alongs ου έκλεισαν τη φωνή μας για την επόμενη μέρα. Και κάποιες ώρες πιο πριν οι Dragonforce να επιδεικνύουν πλουραλιστικές μελωδίες συνοδευόμενες από ακροβατικά.
Αν και μέσα μου ανατρέχω τακτικότερα στη συναυλία του 2007 (ίσως επειδή και το AMOLAD είναι ο αγαπημένος μου post reunion δίσκος), τελικά αυτή ήταν μια σημαντική εμπειρία που δεν την ανταλλάζω με τίποτα όσο περνάει ο καιρός. Γιατί έστω κι έτσι, μου επετράπη να μπω σε μια χρονομηχανή και να αντιληφθώ πως ακόμη και χωρίς τη μεταγενέστερη συνεισφορά τους στη μουσική, οι Maiden ήδη είχαν δώσει πολλά.