Φωτογραφίες: Σπύρος Ανδρομανέσκος
“Όσοι με γέλασαν, όσοι με κέρασαν
πικρό ποτήρι κι άχρηστους κανόνες,
θα ηττηθούν απ' ό,τι πιο αδύναμο
από τη χλόη που σκεπάζει ερειπιώνες”
Υπάρχουν λοιπόν και Δευτέρες που τα σιχτίρια και η κακή διάθεση μπορούν να λείπουν. Λίγο σπάνιες αλλά μπορούν να τύχουν μία στο τόσο. Το ημερολόγιο γράφει Δευτέρα 18/7 λοιπόν και το μέρος είναι το Κατράκειο Θέατρο στην Νίκαια. Εκεί, σε ένα υπέροχο σημείο κάτω από τους βράχους, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου με τους συνεργάτες του θα εμφανίζονταν για 4η και τελευταία φορά, λίγο πριν κλείσουν την καλοκαιρινή τους περιοδεία. Γενικά το φετινό καλοκαίρι, έχω χάσει το λογαριασμό όσον αφορά τον αριθμό των συναυλιών με εξαντλημένα εισιτήρια. Συνεπώς, δε με εκπλήσσει καθόλου που ο Παπακωνσταντίνου “εξαφάνισε” αρκετά νωρίς όλα τα εισιτήρια (περίπου 40 χιλιάδες) και για τις 4 εμφανίσεις του στην Νίκαια. Από πιτσιρικάς που κυνηγούσα τον Λαρισαίο σε όποιο θέατρο έπαιζε, δυσκολευόμουν να βρω εισιτήριο. Τόσο διψούσαμε όλοι κι όλες, για να πάρουμε μέρος σε εμπειρίες που λίγο-πολύ (θα) τις θυμόμαστε για όλη μας την ζωή. Πάντα το κατάφερνα και πάντα η αμοιβή ήταν δυσανάλογη του κόπου μου. Ο Παπακωνσταντίνου έδινε πολλά παραπάνω από όσα άξιζα, σε τέτοιο βαθμό που ένιωθα και λίγο άσχημα.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Ήταν τόσο μεγάλο το πλήθος την Δευτέρα, που οι διοργανωτές ακόμα διαχειρίζονταν την ομαλή εισροή όταν οι Monsieur Doumani ξεκινούσαν το ρεπερτόριο τους. Οι κύπριοι γνωρίζουν την παράδοση σαν την παλάμη τους και είναι τεράστια απόλαυση να τους βλέπεις ζωντανά. Γενικά όταν το fusion συναντά το folk, είναι μία σύνδεση που είτε την αγαπάς είτε την μισείς. Πως θα μπορούσα να μισήσω κάτι τόσο υπέροχο και τόσο καλοπαιγμένο, από μία μπάντα κοσμογυρισμένη που σε κάνει περήφανο που είσαι άνθρωπος. Τον Αντώνη τον γνωρίζω (όχι προσωπικά) από τότε που γρατζούναγε τον τζουρά του με τους Trio Tekke. Μαζί με τον Aντι και τον Δημήτρη, ήρθαν στη Νίκαια και μας παρέδωσαν μία μουσική πτυχή της κυπριακής διαλέκτου. Μας παρουσίασαν με σεβασμό την παράδοση του τόπου τους, μας έδωσαν κάτι περισσότερο από τον καλύτερο εαυτό τους και μας προετοίμασαν για μία βραδιά ισοπεδωτική. Λίγο μετά τις 9 άφησαν την σκηνή και εγώ κοίταξα πίσω και ολόγυρα. Παντού άνθρωποι. Όρθιοι, καθιστοί, στις σκάλες, στους βράχους και όπου αλλού μπορούσαν να βρίσκονται. Ένα μεγάλο πανό που έγραφε “ΒΙΑΣΤΗΣ ΕΙΝΑΙ” μου προκάλεσε ένα μικρό χαμόγελο, αφου επιβεβαίωσα ότι δεν είχα πάει σε καμιά λιτανεία, εκεί δεν χωρούσαν ευχολόγια και κούφιες προσευχές. Η λογοκρισία είχε “φάει πόρτα” και όλα μπορούσαν να ειπωθούν.
Κατά τις 21:30 οι αλαλαγμοί των γύρω μου με έκαναν να καταλάβω ότι η σκηνή γεμίζει. Με μία ορχηστρική σύνθεση, η μπάντα του Παπακωνσταντίνου μας έβαλε σε εγρήγορση για την συνέχεια. “Δε μ’αναγνωρίζετε γιατί έλειπα καιρό…”. Στο συμβολικό πρώτο δίστιχο του “San Michelle” γίνεται ο πρώτος χαμός. Τα αγνώριστα “Ορυχεία” και η “Ομίχλη” ακολούθησαν, με το τρομπόνι του Αγγελάκη και την τσαμπούνα του Πιστιόλη να δίνουν το “παρών”. Εκεί αρχίσαμε να κάνουμε τα πρώτα “λουσίματα” με κάθε λογής αλκοόλ. Μπουκάλια κρασί αιωρούνταν σε σταθερά χέρια, κουτάκια μπύρας εκτοξεύονταν προς πάσα κατεύθυνση και αναθυμιάσεις από τσίπουρο μου τραβούσαν τη μύτη. Σαν Διονυσιακή γιορτή, που το τέλος της απομακρύνεται παρά πλησιάζει όσο περνάει η ώρα.
Με προτροπή των καθισμένων στα αριστερά που δεν άκουγαν καλά, αντικαταστάθηκε άμεσα μία ασφάλεια και ο Θανάσης με χιούμορ διαπίστωσε ότι τον τελευταίο καιρό, κάθε πρόβλημα που έχουμε σχετίζεται με την “ασφάλεια”. Πλησιάζοντας “ταβάνι” στην εκτίμηση και την καρδιά μας ο Θανάσης συνέχισε πιάνοντας το λαούτο. “Τράβηξα δειλά δειλά της κερκόπορτας τον σύρτη/και πήραν φωτιά τα μάτια μου/μάγκα μου απ’όσα είδα” λέει στο μικρόφωνο και γίνεται ο δεύτερος χαμός. Μια πειρατική σημαία κυματίζει μεσίστια, όλο το θέατρο τραγουδά και η γιορτή είναι ακόμα στην αρχή. “Τα δάκρυα όταν πέφτουνε πες μου ποιος δεν το ξέρει, τρύπες ανοίγουνε στη γη, κρυστάλλινοι αρουραίοι”. “Κάτω απ’το μαξιλάρι”, “Βάλια Κάλντα” και “Ούτε τριγμός, ούτε λυγμός” μας οδηγούν σε ένα απρογραμμάτιστο διάλειμμα που δεν έκρυβε όμως καμία έκπληξη. Μετά από την επιθυμία κάποιων ανθρώπων να εκφράσουν στο μικρόφωνο τις ανησυχίες τους για έναν απεργό πείνας, ο Παπακωνσταντίνου επέλεξε να κάνει ο ίδιος για περίπου 10 λεπτά μία παρέμβαση. Για λεπτομέρειες σας προτρέπω να βρείτε το σχετικό απόσπασμα στο διαδίκτυο, δεν θα δυσκολευτείτε. Συνοπτικά μίλησε για την ταξικότητα που έχει επιδείξει η ελληνική δικαιοσύνη με κάποιες αποφάσεις τον τελευταίο καιρό, σε θέματα που μας αφορούν όλους και όλες, συμπεριλαμβανομένης και της παραπάνω υπόθεσης. Εν μέσω απόλυτης ησυχίας, μίλησε για ενα κείμενο του Ουμπέρτο Έκο που θίγει την πολιτική του “απολίτικου” στην κοινωνία γενικότερα και πιο συγκεκριμένα στην Τέχνη. Τα κεφάλια κουνιούνταν πάνω κάτω με επιδοκιμασία και ήταν η σειρά του Κωνσταντίνου Πιστιόλη να το πάρει πάνω του. Μας είπε το “Αγιάζι” που οι στίχοι του σε βοηθούν να ρίξεις κυβέρνηση. “Η μπάντα παιανίζει, τρέχουνε τα σάλια!/Μπάτσοι, στρατηγοί, παπάδες και ρεμάλια,/στην εξέδρα πάνω κορδωμένοι/κι από κάτω οι άτυχοι, τ’ απόπαιδα, οι ξένοι”.
Τρίτος χαμός με το “Σιμούν” και με την “Ηλιόπετρα”. Τέταρτος χαμός με την “Ουρά του αλόγου” και ενδιάμεσα, ο Γιάννης Λίταινας είπε το “Εγείραν τα κλωνάρια μου” και ο Πιστιόλης είπε τα “Ξενιτεμένα μου πουλιά” με σόλο κλαρίνο. Στην πραγματικότητα, ο Γιάννης με την υπέροχη φωνή του είπε και τα κομμάτια της Μελίνας Κανά, αφού η ίδια για λόγους υγείας δεν συμμετείχε. Η συναυλία φάνταζε ατελείωτη. Όχι μόνο δεν πλησιάζαμε στη λήξη, άλλα κάπου εκεί άρχισαν οι χοροί. “Ο τόπος που μεγάλωσα κρυφό παράπονο έχει/ η θάλασσα δεν δέχτηκε το χώμα του να βρέχει”. Ακούσαμε τα “Στην αμερική”, “Τα παξιμάδια”, “Βάλε κρασί” και τις “Σπηλιές”, αυτή την κομματάρα που πρώτος ο Γιώργος Μιχαήλ της έδωσε υπόσταση. Ακολούθησε πέμπτος χαμός με τον “Διάφανο” και με τον “Πεχλιβάνη” οι αντοχές μας δοκιμάστηκαν. Το “Μιλώ για σένα” έμοιαζε με την ύστατη κραυγή, τον τελευταίο χορό. Ντελίριο. Δεν ήξερα αν είναι παγανιστική τελετή που χάθηκε ο έλεγχος ή το γλέντι πριν από κάποια καταστροφή.
Μετά από τρεις (και βάλε) ώρες το αλκοόλ σώθηκε. “Όλα τα καλά τελειώνουν αδέρφια” σκέφτηκα και ο Παπακωνσταντίνου, αφού μας προέτρεψε να δικαιώσουμε όσους και όσες δεν πάνε στις συναυλίες του γιατί “θα κοιμηθούν”, έκανε ακριβώς αυτό. Έπαιξε την “Τράτα”, το “Φεϊρούζ” και τέλος την “Παλιά Πληγή”, που το περίμενα από την αρχή και μας αποχαιρέτισε.
Θα κλείσω με μία ιστορία, πιστεύω πως έχω αυτό το δικαίωμα. Στο παρελθόν, είχα γυρίσει όλη την Αθήνα για να δω τον Παπακωνσταντίνου. Σε ανοιχτά θέατρα, σε κλειστά θέατρα, παντού. Το ίδιο έκανα και στο Ηράκλειο Κρήτης όταν ζούσα εκεί μόνιμα. Όπου έπαιζε στην πόλη συνήθως βρισκόμουν εκεί και ενίοτε πήγαινα σε συναυλίες του στα γύρω χωριά, όταν ερχόταν και είχα την δυνατότητα. Αυτό που θυμάμαι και δεν θα ξεχάσω ποτέ έγινε το καλοκαίρι του ‘13 ή του ‘14 νομίζω, δεν θυμάμαι ακριβώς την χρονιά. Εκείνη την περίοδο, μια γνωστή μου είχε σοβαρό πρόβλημα υγείας και ένα μεσημέρι οργανώθηκε συλλογική κουζίνα έξω από το δημαρχείο της πόλης, για να καλυφθεί μέρος από τα ιατρικά έξοδα. Υπήρχε έτσι κι αλλιώς πολύ καλή ανταπόκριση, παρόλα αυτά έγινε το αναπάντεχο. Ο Παπακωνσταντίνου έτυχε να βρίσκεται εκείνες τις μέρες στο Ηράκλειο, αφού είχε κατέβει στο νησί για μια μικρή περιοδεία. Με κάποιο τρόπο έμαθε για το γεγονός, μάζεψε τους συνεργάτες του και ήρθαν όλοι μαζί με τα όργανα παραμάσχαλα στη Λότζια για να βοηθήσουν. Βρέθηκε σχετικά γρήγορα ο ήχος και στήθηκε από το πουθενά, μια μικρή συναυλία αλληλεγγύης. Παρεμπιπτόντως η κοπέλα είναι πλέον καλά και εγώ όταν θέλω να εξηγήσω σε κάποιον ή κάποια, τον λόγο που ο Παπακωνσταντίνου γεμίζει τα θέατρα για την πλάκα του, λέω αυτή την ιστορία.
Δημήτρης Μυστακίδης: κιθάρα, λαούτο, τραγούδι
Κωνσταντίνος Πιστιόλης: κλαρίνο, γκάϊντα, καβάλ, hang drum, τραγούδι
Γιάννης Λίταινας: κιθάρα, λαούτο, τραγούδι
Γιώργος Αγγελάκης: τρομπόνι, ακορντεόν
Νίκος Δημηνάκης: Σαξόφωνα, φλάουτο, didgeridoo, πλήκτρα, beatbox
Απόστολος Γιάγκος: πλήκτρα
Λεωνίδας Κυρίδης: ηλεκτρικό μπάσο
Φοίβος Aνθης: τύμπανα
Κλήμης Πελοπίδας – Θεμιστοκλής Δημητρακόπουλος: Ηχοληψία
Χρήστος Λαζαρίδης: Σχεδιασμός & χειρισμός φώτων
Κωνσταντής Παπακωνσταντίνου: Φροντιστής σκηνής
