**Η παρακάτω κριτική περιλαμβάνει spoilers**
Τον τελευταίο καιρό ανεβαίνουν πάρα πολλά βίντεο ή εικόνες με γατιά κολλημένα στην οθόνη να παρακολουθούν ένα συγκεκριμένο βιντεοπαιχνίδι. Τόσο που σκέφτηκα να γράψω αυτό το κείμενο σαν να είναι γραμμένο από τους άμεσα ενδιαφερόμενους, τις γάτες, ωστόσο μάλλον θα ήταν μια σειρά από ακατάληπτα %446ξξκξ9ιφ9$#Φ, όπως συνηθίζουν να γράφουν στη γλώσσα τους (;). Η βαθμολογία από την άλλη, δεν είναι πάντα το ενδεικτικό σε μια κριτική, γι' αυτό και δε θα βρείτε εδώ, αν και σίγουρα θα άγγιζε τις υψηλότερες τιμές. Το Stray, εδώ και μέρες αξιαγάπητο παιχνίδι που σου δίνει τη δυνατότητα να παίξεις σα μια απλή, τυπική γάτα, έχει ήδη εξαπλωθεί στα πέρατα του ίντερνετ, οι παίκτες έχουν ενθουσιαστεί και τα μιμ έχουν πάρει φωτιά. Η ιντερνετική τρέλα που συνοδεύει τις γάτες σχεδόν από την αρχή του σερφαρίσματος, μια περίπου συλλογική απόφαση που έχουμε πάρει ως γένος να "καρδουλώνουμε" ο,τιδήποτε έχει να κάνει με γάτες, πρακτικά μεταφράστηκε εδώ σε μορφή βιντεοπαιχνιδιού.
Το παιχνίδι είναι από εκείνα που σε στέλνουν κατευθείαν στον πυρήνα της απόλαυσης του μέσου. Με το που πιάνεις το χειριστήριο, βρίσκεσαι πίσω στις βασικές βιντεογκέιμ αλήθειες: Ζεστασιά, απλότητα και εφευρετικότητα σε συνδυασμό με τη βασική παράμετρο ενός βιντεοπαιχνιδιού. Εξαιρετική συσχέτιση του ρόλου του πρωταγωνιστή με αυτή του παίκτη. Συν γάτες. Στο Stray, δεν είσαι κάποια ιδιαίτερη γάτα, ούτε διαθέτεις όπλα, μαγικές ικανότητες κλπ. Είσαι μια αδέσποτη γάτα, που χάνεται από την παρέα της στο ξεκίνημα, πέφτει μέσα σε μια δυστοπική κυβερνοπάνκ κοινωνία, μόνη, τραυματισμένη και σχεδόν αβοήθητη. Κι όμως, το παιχνίδι καταφέρνει να σε βάλει για τα καλά στο πετσί, δεν κάθεσαι να θαυμάζεις το πόσο γλυκιά είναι η πορτοκαλί γατούλα (αν και μεταξύ μας, θα το κάνετε πού και πού, εγγυημένα), αλλά αναλαμβάνεις πλήρως τον έλεγχο και προσπαθείς να διαχειριστείς έναν τεράστιο κι αφιλόξενο κόσμο. Αν είναι αφιλόξενος μία φορά για τους ανθρώπους, τότε για τα ζώα είναι ακόμα περισσότερο.
Βέβαια, οι άνθρωποι ναι μεν δημιούργησαν αυτές τις κοινωνίες, αλλά τώρα πια έχουν εξαφανιστεί. Στη θέση τους, μερικά ρομπότ με νόηση και σκέψη, αλλά και θύμηση για τους χαμένους “δημιουργούς” τους. Εδώ βρίσκεται ακόμη ένα εντυπωσιακό στοιχείο του παιχνιδιού. Δεν σε δελεάζει με το πρόσχημα της γάτας και μένει εκεί. Αντ’αυτού, στήνει μια πολύ όμορφη και γλυκιά ιστορία παίζοντας με κλασικές συμβάσεις της κυβερνοπάνκ επιστημονικής φαντασίας, κυρίως για ζητήματα δυστοπίας, ταυτότητας, ανθρώπινης νόησης και συναισθήματος μέσα σε έναν αυτοματοποιημένα ρομποτικό κόσμο. Η γάτα, ως διαφορετικός οργανισμός, αποτελεί ένα τέλειο αντιθετικό στοιχείο για να τονιστεί ακόμα καλύτερα αυτή η έλλειψη επικοινωνίας. Παράλληλα, συμβολίζει και αφυπνίζει την επανάσταση απέναντι στη δυστοπία, όντας μια νότα ζεστασιάς και αγάπης μέσα στο εσώκλειστο κουβούκλιο των τριών πόλεων που διασχίζεις κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού: Η κοινωνία που ζουν τα ρομπότ είναι κλεισμένη σε ένα τεράστιο κλουβί και ζει υπό το φόβο διαφόρων προβλημάτων. Ξεκινάς από τα χαμηλά, τις φτωχές φαβέλες που έχουν την απειλή των Zurk, σαρκοφάγων και "καλωδιοφάγων"μικροβίων που σε κυνηγάνε, ανεβαίνεις στη μεσαία κοινωνία, όπου η αστυνομοκρατία είναι έντονη και καταπιεστική για να φτάσεις στη σνομπ υψηλή κοινωνία, που ταλαιπωρείται μόνη της από την “ασθένεια” της αδιαφορίας. Όλα αυτά, για να καταφέρεις να γυρίσεις πίσω στον κόσμο σου, να δραπετεύσεις από το προσωρινό κλουβί σου. Κυβερνοπάνκ χωρίς ταξική διαστρωμάτωση δεν υφίσταται και το Stray φαίνεται να το καταλαβαίνει πολύ καλά, χωρίς μάλιστα να γίνεται έντονα κηρυγματικό.
Στα τεχνικά του παιχνιδιού, ο κόσμος του Stray είναι πανέμορφα σχεδιασμένος, η Blue Twelve Studios και η Annapurna Interactive φρόντισαν να ντύσουν πέρα από την όμορφη ιστορία, με μια ξεκάθαρη αισθητική πρόταση. Η γάτα είναι βασισμένη πάνω στις γάτες των κεντρικών σχεδιαστών, Colas Koola και Vivien Mermet-Guyenet, και σου δίνουν κάθε πιθανή γατική δραστηριότητα στο πιάτο. Από ξεχωριστό κουμπί νιαουρίσματος έτοιμο για σπαμ σε κάθε ώρα του παιχνιδιού, μέχρι τη δυνατότητα να πετάς πράγματα από τραπεζια και μπαλκονια, να κοιμάσαι και γενικώς να μη δίνεις καμία σημασία για τις ανθρώπινες συμβάσεις. Ακριβώς σα μια γάτα. Παράλληλα, ο μικρός συνεργάτης του γατίσιου φίλου μας, ένα ρομποτάκι ονόματι B-12, που αποτελεί και το απόλυτα κομβικό σημείο του στόρι μας, χωρίς να θέλω να πω πολλά πολλά και για να μη χαλάσω την έκπληξη, είναι μια εξαιρετική προσθήκη, αποτελώντας τροπον τινά το διερμηνέα του κόσμου μας με τον κόσμο των αιλουροειδών. Το παιχνίδι είναι τρίτου προσώπου, "καθαρό" adventure, με τα παζλ να είναι γαργαλιστικά έξυπνα, χωρίς να σε ταλαιπωρούν ιδιαίτερα, αλλά και χωρίς να τα περνάς αδιάφορα, ενώ οι σκηνές δράσης αν και σχετικά περιορισμένες, όταν όμως υπάρχουν, ανεβάζουν λίγο παραπάνω την ένταση στην ατμόσφαιρα. Παντρεμένες δε, άψογα με το φοβερό σάουντρακ, γεμάτο cyberpunk ήχους, που ξέρουν πότε να αποτραβηχθούν και πότε να ενταθούν. Ενώ κι η δυναμική ανάμεσα στη γάτα και το ρομπότ θα ζεστάνει τους φαν των αγνών, κλασικών point and click adventure∙ πιθανώς θα θυμίσει -τόσο θεματικά, όσο κι αισθητικά- το Primordia, ένα από τα καλύτερα παιχνίδια του είδους.
Εν ολίγοις, είναι απόλυτα σημαντικό να βγαίνουν παιχνίδια όπως το Stray. Παιχνίδια που, σα τον πρωταγωνιστή του, βρίσκονται μέσα σε ένα χαοτικό κόσμο, απέναντι σε μεγάλες παραγωγές και τεράστιους τίτλους. Κι όμως κατορθώνουν όχι μόνο να αγαπηθούν πολύ, αλλά ταυτόχρονα να αποτελούν μια ζεστή, ήρεμη και πανέμορφη πρόταση, για μυημένους γκέιμερ και μη. Το μόνο μουρμουρητό που έχει ακουστεί έχει να κάνει με τη διάρκεια του παιχνιδιού, που κυμαίνεται γύρω στις τεσσεράμισι με πέντε ώρες (επτά ή οκτώ αν θες να πας για όλα τα trophies), ωστόσο νομίζω ότι κι εδώ το παιχνίδι ξέρει πότε να σταματήσει χωρίς να γίνει επαναλαμβανόμενο ούτε στιγμή. Κι αυτό, σε έναν κόσμο όπου τα περισσότερα παιχνίδια πρέπει σώνει και ντε να κρατάνε πενήντα και βάλε ώρες, είναι ένα αντιδραστικό βάλσαμο.
Το παιχνίδι είναι διαθέσιμο -ψηφιακά- σε Steam και Playstation 4 και 5. Από τις 20 Σεπτέμβρη θεωρητικά θα έρθουν και τα δισκάκια.
